Tom III opracowania
Orzeł Biały. Źródła do historii herbu państwa polskiego (1815-
2015) który tworzą trzy tomy pod red.
Marka Adamczewskiego, w których materiał (uporządkowany według kryterium
charakteru źródła i sposobu jego występowania) został przyporządkowany
do kolejnych okresów historyczno-heraldycznych (kryterium chronologiczne)
według następującego porządku:
Tom I Orzeł Biały (1815-1914)
Tom II Orzeł Biały (1914-1944)
Tom III Orzeł Biały (1944-2015)
Układ wewnętrzny został podzielony wg następujących zagadnień:
001 Ustawy i rozporządzenia z mocą ustawy. Regulacje nadrzędne, 002 Ustawy, dekrety,
rozporządzenia i okólniki. Regulacje w jednostkowych sprawach oraz uzupełnienia
i wyjaśnienia do regulacji nadrzędnych, 003 Prace parlamentarne i uzgodnienia rządowe.
Protokoły z obrad ciał uchwało- i prawodawczych, projekty regulacji, inicjatywy legislacyjne
oraz opinie urzędników i naukowców o godłach i innych znakach Rzeczypospolitej,
004 Pieczęcie władz i urzędów, 005 Ikonografi czne dopełnienie dokumentów, 006 Marki
pocztowe (znaczki), znaczki opłaty stemplowej, znaczki opłaty statystycznej, 007 Symbole
urzędów i funkcji, 008 Symbole wojskowe. Odznaki pamiątkowe oddziałów, formacji,
szkół i kursów, 009 Sztandary, 010 Banknoty i monety, 011 Państwowe odznaczenia nagrodowe (pamiątkowe), 012 Konkurs na godło Rzeczypospolitej, 013 Alternatywna wersja
Orła Białego. Projekty godeł i innych znaków Rzeczypospolitej, 014 Artykuły w prasie,
polemiki i uwagi o nieurzędowym charakterze, 015 Pieśni, wiersze i utwory literackie, 016
Edukacyjno-wychowawcze programy szkolne i harcerskie. Programy i konspekty lekcji,
podręczniki, opowiadania propagandowe i pomoce dydaktyczne, scenariusze uroczystości
państwowych, wskazówki dla harcerzy, 017 Medale i plakietki wykonane w celu
uczczenia wydarzenia lub osoby, 018 Odznaki i znaczki pamiątkowe oraz biżuteria patriotyczna,
019 Karty pocztowe, 020 Druki ulotne, afi sze, plakaty, nalepki okienne (dokumenty
życia społecznego), 021 Zdobienia budynków i mała architektura, 022 Rysunki.
Prześmiewcze komentarze polityczno-społeczne, 023 Stroje reprezentantów Polski.
Za cezurę końcową badań został przyjęty rok 2015. W trakcie kwerend okazało
się, że pewne fakty, procesy i zjawiska obecne w 2015 r. trwały w kolejnych latach.
W tym przypadku chodzi przede wszystkim o prace zmierzające do przyjęcia
nowej ustawy o godle Rzeczypospolitej, która w 2021 r., tj. w roku defi nitywnego
zamknięcia projektu, została zredagowana i poddana pierwszym ocenom.
Wydawcy mieli nadzieję, że projekt nowej ustawy o godle Rzeczypospolitej
z 2021 r. (przygotowywanej co najmniej od 2016 r.) zostanie opublikowany w tomie
III wydawnictwa i będzie dobrym zamknięciem kolejnego rozdziału historii Orła
Białego. Czytelnik odnajdzie w tomie III wybrane źródła, które powstały w latach
2015-2020 i były związane z procesem przygotowywania nowej ustawy lub miały
doprecyzować obecną ustawę o godle obowiązującą de iure od stycznia 1980 r.
Trzy części opracowania stanowią de facto zamknięte całości, których charakter
i sposób prezentacji materiałów określili autorzy tomów, przy zachowaniu jednakowoż
warunków brzegowych zdefi niowanych przez ogólny konspekt publikacji.
Publikacja Orzeł Biały. Źródła do historii herbu państwa polskiego… pojawia
się na polskim rynku księgarskim wypełnionym już pracami na temat Orła
Białego. Większość samoistnych publikacji o herbie lub o godle państwa polskiego
ma charakter bogato ilustrowanych albumów, katalogów wystawowych lub opracowań
przywołujących liczne ilustracje i jednocześnie oszczędnie serwujących
źródła pisane, które mogłyby genezę, treści i funkcje prezentowanych artefaktów
dobrze objaśnić słowem z przeszłości.
Publikacja Orzeł Biały. Źródła do historii herbu państwa polskiego… nie może
powtarzać rozwiązań albumowo-katalogowych z sukcesem zrealizowanych przez
badaczy i jeszcze częściej — przez znawców wybranych segmentów i okresów
złożonej historii Orła Białego.
Za główny cel opracowania Orzeł Biały. Źródła do historii herbu państwa
polskiego… należy przyjąć edycję źródeł pisanych, a ilustracje (obecne w opracowaniu
i bez wątpienia uatrakcyjniające jego formę) należy traktować jako uzupełnienie
tekstów pisanych. W wielu miejscach prezentowane ilustracje pojawiają się
w Orle Białym. Źródłach do historii herbu państwa polskiego… w konsekwencji
publikacji źródeł pisanych, w których oryginalny przekaz tekstowy poszerzony był
o dopełnienie ikonograficzne.
Opracowanie powstało w ramach grantu NPRH, ktorego kierownikiem był prof. Marek Adamczewski. Główni wykonawcy są wydawcami także poszczególne trzech tomów: tom I Sławomir Górzyński, tom. II Marek Adamczewski i Ilona Florczak, tom III Marek Adamczewski i Aleksandra Jaworska.
Tomy są do nabycia także oddzielnie, w przypadku zakupu łącznego wydawca oferuje niższą cenę promocyjną.
Całość edycji wpisuje się w aktualną dyskusję na temat kształtu herbu Państwa i jego symboli.
B5, str. 1164